Pensioenstelsels

Pensioenstelsels

Er zijn 3 wettelijke pensioenstelsels die elk hun eigen financiering hebben:

1. Pensioenstelsel voor werknemers:

Dit stelsel regelt de rustpensioenen ten voordele van de werknemers die als loontrekkende in België te werk gesteld waren met een arbeidsovereenkomst en de overlevingspensioenen van hun rechtverkrijgenden na het overlijden. Ook de contractuele ambtenaren vallen onder deze definitie van werknemer en bouwen daarom pensioenrechten op in dit stelsel. De pensioenuitgaven zijn ten laste van het globaal beheer van de sociale zekerheid voor werknemers en worden gefinancierd door werkgevers- en werknemersbijdragen. Daarnaast vloeien ook de andere middelen zoals overheidstoelagen, inkomsten uit de alternatieve financiering en andere toegewezen inkomsten naar het globaal beheer.

2. Pensioenstelsel voor zelfstandigen:

Dit stelsel regelt de rustpensioenen ten voordele van de zelfstandigen en vrije beroepen en de overlevingspensioenen van hun rechtverkrijgenden na het overlijden. De pensioenuitgaven zijn ten laste van het globaal beheer van de sociale zekerheid voor zelfstandigen en worden gefinancierd door bijdragen. Daarnaast vloeien ook de andere middelen zoals overheidstoelagen, inkomsten uit de alternatieve financiering en andere toegewezen inkomsten naar het globaal beheer.

3. Pensioenstelsel voor ambtenaren:

Dit stelsel regelt de rustpensioenen ten voordele van de vastbenoemde ambtenaren en van andere personeelsleden met een wettelijk gelijkgestelde benoeming en de overlevingspensioenen van hun rechtverkrijgenden na het overlijden. Magistraten, politieambtenaren, militairen, onderwijspersoneel, lokale en provinciale ambtenaren en sommige personeelsleden van overheidsbedrijven kunnen, als ze vastbenoemd zijn, aanspraak maken op een pensioen ten laste van dit stelsel. De pensioenuitgaven zijn gedeeltelijk ten laste van persoonlijke bijdragen maar vooral van verschillende financieringssystemen van de overheid (Staatskas, Pool der Parastatalen, Gesolidariseerd pensioenfonds van de lokale en provinciale besturen, e.a.).

Wie is onderworpen?

Wie een beroepsactiviteit uitoefent in België in één van deze statuten, bouwt naargelang zijn activiteit pensioenrechten op in deze stelsels. Meer en meer is er sprake van gemengde loopbanen. Dit betekent dat eenzelfde persoon al dan niet ononderbroken verschillende achtereenvolgende of gelijklopende beroepsactiviteiten uitoefent waardoor deze pensioenrechten opbouwt in meerdere stelsels.

Cijfermateriaal

In 2021 werden maandelijks 4,1 miljoen pensioenrechten uitgekeerd aan 2,5 miljoen gepensioneerden. In mei wordt vakantiegeld uitgekeerd.

De pensioenrechten waren als volgt verdeeld over de 3 pensioenstelsels:

Samenvatting

In 2021 werden 4,1 miljoen pensioenrechten als volgt verdeeld:

• 2,7 miljoen pensioenrechten of 66,46 % vallen ten laste van het pensioenstelsel voor werknemers. De totale pensioenuitgaven die hiermee samenhangen, bedragen 30,4 miljard euro of 58,98 % van de totale pensioenuitgaven. Daarmee is dit pensioenstelsel het grootste wettelijk pensioenstelsel.
• 0,8 miljoen pensioenrechten of 19,08 % vallen ten laste van het pensioenstelsel voor zelfstandigen. De totale pensioenuitgaven die hiermee samenhangen, bedragen  4,2 miljard euro of 8,10 % van de totale pensioenuitgaven. 
• 0,6 miljoen pensioenrechten of 14,47 % vallen ten laste van het pensioenstelsel voor ambtenaren. De totale pensioenuitgaven die hiermee samenhangen, bedragen 17,0 miljard euro op jaarbasis of 32,92 % van de totale pensioenuitgaven. Daarmee heeft dit pensioenstelsel het kleinste aantal pensioenrechten, maar biedt het verhoudingsgewijs de beste bescherming.

Opgelet! Eenzelfde persoon kan meerdere pensioenrechten ontvangen ten laste van meerdere pensioenstelsels. 
 

Details per stelsel

pensioenstelsel voor werknemers

pensioenstelsel voor zelfstandigen

pensioenstelsel voor ambtenaren