Nieuwe rechten
Alvorens we naar de nieuwe rechten kunnen kijken is het belangrijk te weten dat het wettelijke pensioensysteem is opgebouwd uit pensioenstelsels en pensioentypes.
Er zijn 3 wettelijke pensioenstelsels die elk hun eigen financiering hebben.
- het werknemersstelsel
- het ambtenarenstelsel
- het zelfstandigenstelsel.
Er zijn 2 pensioentypes
- het rustpensioen (RP)
- het overlevingspensioen (OP)
Omdat we ons hier focussen op de verschillende rechten maken we hier ook nog een extra onderverdeling.
Zo worden de overgangsuitkeringen hier niet opgenomen in de overlevingspensioenen maar apart behandeld. Bovendien worden een aantal rechten die strikt genomen geen pensioenrechten zijn maar bijstandsuitkeringen zoals de IGO ook opgenomen.
Dit geeft de volgende onderverdeling:
- Rustpensioenen
- Overlevingspensioenen (exclusief overgangsuitkeringen)
- Overgangsuitkeringen
- IGO
- Anderen uitkeringen (pensioenbonus)
Voor meer informatie over de verschillende rechten verwijzen we naar de pagina over de Pensioenrechten.
Hoeveel nieuwe rechten worden uitbetaald?
In het onderstaande dashboard kan je zien hoeveel rechten die zijn ingegaan in 2023 werden uitbetaald in januari 2024. Als je wilt focussen op een bepaald type pensioen of uitkering of op een bepaald stelsel kan je in de filter het gewenste vakje aanklikken.
Enkele vaststellingen
- Meer dan de helft van de nieuwe rechten zijn rustpensioenen voor werknemers.
- Ongeveer 13% van de nieuwe rechten zijn overlevingspensioenen.
Hoeveel bedraagt de maanduitgave voor de nieuwe rechten?
In onderstaand dashbord kan je zien hoeveel de maanduitgave in januari 2024 bedroeg voor de rechten die zijn ingegaan in 2023. Als je wilt focussen op een bepaald type pensioen of uitkering of op een bepaald stelsel kan je in de filter het gewenste vakje aanklikken.
Enkele vaststellingen
- De rustpensioenen voor werknemers zorgen voor het grootste deel van de uitgaven, gevolgd door de rustpensioenen van ambtenaren en zelfstandigen.
Hoe evolueert het aantal nieuwe rechten?
In het onderstaande dashbord kan je zien hoe het aantal nieuwe rechten uitbetaald in januari van het daaropvolgende jaar evolueert. Als je wilt focussen op een bepaald type pensioen of uitkering of op een bepaald stelsel kan je in de filter het gewenste vakje aanklikken.
Enkele vaststellingen
- Het aantal nieuwe rechten betaald in januari 2020 die gestart zijn in 2019 bedraagt 256.817 tegenover 272.223 rechten betaald in januari 2024 die gestart zijn in 2023. Dit komt neer op een stijging van 6% in 4 jaar.
- De stijging is vooral merkbaar in het ambtenarenstelsel (13%) en in het zelfstandigenstelsel (12%). Het aantal rechten in het werknemersstelsel is slechts met 3% toegenomen tussen 2019 en 2023.
- De afname in de categorie "Andere rechten" is te wijten aan de afbouw van de pensioenbonus die geldig was tot 31/12/2014.
- Het aantal nieuwe IGO uitkeringen is gestegen met meer dan 14% tussen 2019 en 2023.
Hoe evolueert de maanduitgave voor de nieuwe rechten?
In het onderstaande dashbord kan je zien hoe de maanduitgave van januari voor de nieuwe rechten van het jaar daarvoor evolueert. Als je wilt focussen op een bepaald type pensioen of uitkering of op een bepaald stelsel kan je in de filter het gewenste vakje aanklikken.
Enkele vaststellingen
- Sinds 2019 zijn de uitgaven voor nieuwe rechten blijven stijgen. De totale kosten van de uitgaven voor nieuwe uitkeringen die in januari 2020 zijn betaald en in 2019 zijn begonnen, bedragen 232.548.076 euro vergeleken met 304.486.492 euro aan uitgaven voor nieuwe rechten die in 2023 zijn begonnen (betaald in januari 2024), dit komt neer op een stijging van ongeveer 31% in 4 jaar.
- De maanduitgaven stijgen sneller dan het aantal nieuwe rechten (in januari 2023 ligt het bedrag ongeveer 31% hoger dan in januari 2019 terwijl het aantal maar met 6% is toegenomen). Hier zien we de impact van de inflatie en de verschillende indexeringen in 2022.
Reden van pensionering van de nieuwe rustpensioenen (enkel ambtenarenstelsel).
In het ambtenarenstelsel kan iemand om een aantal redenen met pensioen gaan. Deze wetgeving is specifiek voor het ambtenarenstelsel. In het onderstaande dashboard kan je de verdeling van het aantal nieuw gepensioneerden in het ambtenarenstelsel zien. Je kan filteren per beleids-en departementsniveau.
Redenen van pensionering in het ambtenarenstelsel ?
- Pensioen op wettelijke leeftijd : de ambtenaar heeft de leeftijd bereikt waarboven hij statutair niet meer in dienst kan blijven.
- Vervroegd op aanvraag : onder bepaalde voorwaarden kan de ambtenaar zijn pensioen vóór de wettelijke leeftijd opnemen. De voorwaarden voor vervroegde pensionering kan u vinden op de pagina Vervroegd pensioen.
- Uitgesteld pensioen : de ambtenaar die zijn loopbaan bij de overheid stopgezet heeft om een andere activiteit uit te oefenen en die op de pensioengerechtigde leeftijd zijn overheidspensioen aanvraagt.
- Pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid : de ambtenaar die door de medische dienst tijdelijk of definitief als ongeschikt beschouwd wordt.
- Ambtswege : de ambtenaar die vanaf de leeftijd van 60 jaar meer dan 365 dagen afwezig is wegens ziekte.