De pensioenkloof totaal pensioen naar burgerlijke staat

De pensioenkloof totaal pensioen toont hoeveel lager of hoger het gemiddeld totaal pensioen van een vrouw is in vergelijking met dat van een man. Het totaal pensioen is de optelsom van het wettelijk rustpensioen en het aanvullend pensioen (omgezet in een maandelijkse rente). Meer details over de berekening van het totaal pensioen, vind je op ‘De pensioenkloof totaal pensioen’ en in de methodologie. De totale pensioenkloof wordt berekend voor iedere recent rustgepensioneerde, dus met of zonder een aanvullend pensioen.  

Varieert de pensioenkloof totaal pensioen naargelang de burgerlijke staat van de gepensioneerde? Voor deze analyse verdelen we de recent rustgepensioneerden op basis van hun burgerlijke staat: gehuwd, gescheiden, ongehuwd of weduwe/weduwnaar. 

Bijna drie vierde van de recent rustgepensioneerden is gehuwd (70% van de mannen; 74% van de vrouwen). De tweede grootste groep is gescheiden (15% van de mannen; 13% van de vrouwen). Eén op de tien (12% van de mannen; 10% van de vrouwen) is ongehuwd. Samen vertegenwoordigen zij ongeveer 97% van de recent rustgepensioneerden. Meer details over de verdeling naar burgerlijke staat, vind je op ‘Wie zijn de recent rustgepensioneerden?’ 

Totale pensioenkloof het grootst bij gehuwde recent rustgepensioneerden (30%) 

Onderstaande grafiek geeft de pensioenkloof totaal pensioen weer voor recent rustgepensioneerden naar burgerlijke staat. 

Bij recent rustgepensioneerden die gehuwd zijn, ligt het gemiddeld totaal pensioen van vrouwen 652 euro of 30% lager dan dat voor mannen. Deze gehuwde vrouwen kregen bij pensionering een gemiddeld totaal pensioen van 1.545 euro per maand, bij de mannen was dat 2.197 euro per maand. Deze pensioenkloof is hoger in vergelijking met de wettelijke pensioenkloof van 27% bij gehuwden. De pensioenkloof bij de gehuwden stijgt dus met 3 procentpunt door de grotere ongelijkheid in de hoogte van het aanvullend pensioen.  

De genderverschillen in het gemiddeld totaal pensioen voor de andere recent rustgepensioneerden zijn veel kleiner. De pensioenkloof totaal pensioen is slechts 5% voor de recent rustgepensioneerden die gescheiden zijn. Die kleinere pensioenkloof is niet enkel te wijten aan het hogere gemiddeld totaal pensioen van gescheiden vrouwen (1.918 euro) in vergelijking met dat van de gehuwde vrouwen, maar ook aan het iets lagere gemiddeld totaal pensioen van de gescheiden mannen (2.021euro) in vergelijking met dat van de gehuwde mannen. 

Bij de ongehuwde recent rustgepensioneerden is het gemiddeld totaal pensioen van vrouwen zelfs iets hoger (28 euro) dan dat van mannen. Dat is een pensioenkloof van -2%. Voor de kleine groep gepensioneerden wiens huwelijkspartner is overleden, is er bijna geen verschil (slechts 14 euro of 1%) in het totaal pensioen per maand tussen mannen en vrouwen.  

Uiteraard bouwde niet iedereen ook aanvullend pensioen op. Bij de recent rustgepensioneerden die in 2021 gehuwd waren, krijgt bijvoorbeeld 66% van de mannen en slechts 47% van de vrouwen een aanvullend pensioen. De participatiegraden voor alle categorieën vind je op ‘Pensioenkloof aanvullend pensioen naar burgerlijke staat’. Daarom kan je de grafiek filteren en naast de populatie van alle recent rustgepensioneerden ook enkel de recent gepensioneerden mét (of zonder) aanvullend pensioen bekijken.  

Zo zien we dat bij de gehuwde rustgepensioneerden mét een aanvullend pensioen vrouwen gemiddeld 1.567 euro totaal pensioen per maand krijgen en mannen 2.147 euro (dat is een pensioenkloof van 27%). Die bedragen liggen hoger dan het gemiddeld totaal pensioen voor gehuwde rustgepensioneerden zonder aanvullend pensioen. Vrouwen zonder aanvullend pensioen kregen 1.525 euro per maand en mannen in deze groep 2.293 euro per maand (of een pensioenkloof van 33%). Verder zien we (ook met de filters) gelijkaardige trends zoals al eerder beschreven voor de volledige populatie van recent gepensioneerden naar burgerlijke staat.  

Pensioenkloof totaal pensioen naar burgerlijke staat op basis van mediaan 

Ook hier bekijken we de pensioenkloven nog op basis van het mediane totaal pensioen. Dat geeft een idee van de ongelijke verdeling van het totaal pensioen. De helft van elke populatie krijgt een totaal pensioen dat hoger is dan de mediaan, de andere helft zit daar onder.  

Bij gehuwde recent rustgepensioneerden bedraagt het mediaan totaal pensioen 1.967 euro per maand voor mannen en 1.444 euro voor vrouwen. Dit komt neer op een verschil van 27% tussen mannen en vrouwen. Dat is lager dan de pensioenkloof van 30% op basis van de gemiddelde bedragen. Het verschil tussen mannen en vrouwen is hier dus groter als we hun gemiddeld totaal pensioen vergelijken dan als we dat doen voor hun mediaan totaal pensioen. Dat wijst dus op een ongelijke verdeling van het totaal pensioen.  

Voor zowel gehuwde mannen als vrouwen ligt het gemiddeld totaal pensioen hoger dan het mediaan totaal pensioen. Het gemiddelde wordt dus naar omhoog getrokken door zogenaamde uitlopers of zeer hoge pensioenbedragen. Maar bij mannen is dit effect op het gemiddelde het sterkst. Het gemiddeld totaal pensioen voor de mannen ligt 10,5% hoger dan de mediaan. Bij de vrouwen ligt het gemiddelde 6,5% hoger dan de mediaan. Dat betekent dat de hoogste pensioenen bij de mannen nog een stuk hoger liggen dan de hoogste pensioenen bij vrouwen. 

Bij gescheiden recent rustgepensioneerden bedraagt het mediaan totaal pensioen 1.809 euro per maand voor mannen en 1.541 euro voor vrouwen. Dit komt neer op een verschil van 15% tussen mannen en vrouwen. Hier is de mediane pensioenkloof dus hoger dan de pensioenkloof van 5% op basis van de gemiddelde bedragen. Het verschil tussen mannen en vrouwen is hier dus kleiner als we hun gemiddeld totaal pensioen vergelijken dan als we dat doen voor hun mediaan totaal pensioen. Het valt vooral op dat het mediaan totaal pensioen voor de vrouwen in deze groep een stuk lager ligt dan hun gemiddeld totaal pensioen. Het gemiddeld totaal pensioen voor mannen ligt 10,5% hoger dan de mediaan. Voor de vrouwen ligt het gemiddeld totaal pensioen zelfs 19,7% hoger dan de mediaan. Dat wijst er op dat vooral het gemiddelde van de vrouwen hier sterk beïnvloedt wordt door (zeer) grote pensioenbedragen. 

Aandeel van het aanvullend pensioen in het totaal pensioen naar burgerlijke staat 

In onderstaande grafiek splitsen we het gemiddeld totaal pensioen in het gemiddeld wettelijk en aanvullend pensioen. Dit doen we voor elke burgerlijke staat en uiteraard voor vrouwen en mannen afzonderlijk. Het is meteen duidelijk dat het aanvullend pensioen telkens een klein deel uitmaakt van het totaal pensioen.  

Kijken we eerst naar de recent rustgepensioneerde die gehuwd zijn. In deze groep krijgen vrouwen gemiddeld een aanvullend pensioen van 45 euro per maand. Mannen krijgen hier 157 euro per maand bovenop het wettelijk pensioen. Het aandeel van het aanvullend pensioen in het totaal pensioen is dus bij deze vrouwen gemiddeld 3% (45/1.545) en bij deze mannen gemiddeld 7% (157/2.199). Het aandeel van het aanvullend pensioen in het totaal pensioen is dus gemiddeld veel kleiner bij vrouwen.  

Bij gescheiden en ongehuwde recent rustgepensioneerden verschilt het aandeel van het aanvullend pensioen iets minder sterk tussen mannen en vrouwen. Voor de ongehuwden in onze populatie is het aandeel van het aanvullend pensioen in het totaal pensioen bijvoorbeeld 3,6% (62/1.740) voor de mannen en 2,9% (51/1.768) voor de vrouwen.  

Het lage aandeel van het aanvullend pensioen in het totaal pensioen, komt ook omdat niet iedereen in onze populatie een aanvullend pensioen heeft. Daarom kan je ook deze grafiek filteren en naast de populatie van alle recent rustgepensioneerden ook enkel de recent gepensioneerden mét (of zonder) aanvullend pensioen bekijken.